Στις μέρες μας, αποτελεί πλέον δεδομένο ότι όταν γυρίζουμε σπίτι κουρασμένοι από τη δουλειά ξαπλώνουμε στο άνετο και αναπαυτικό κρεβάτι μας. Όμως τα πράγματα δεν ήταν πάντα έτσι. Το κρεβάτι πέρασε από διάφορες διαδικασίες μέχρι να φτάσει στη μορφή που έχει σήμερα. Αρχικά κάθε νοικοκυριό διέθετε ένα στο οποίο κοιμόταν όλη η οικογένεια. Τα χαρακτηριστικά του, όπως τα υλικά ή το ύψος του, διαφέρουν από εποχή σε εποχή και πολλές φορές από κοινωνική τάξη σε κοινωνική τάξη.
Tο παλαιότερο γνωστό «κρεβάτι» στον κόσμο ανακαλύφθηκε σε μία επαρχία της Νότιας Αφρικής, και η κατασκευή του χρονολογείται πριν από περίπου 77.000 έτη. Τα στρώματα αποτελούνταν από φυτικό υλικό. Το κρεβάτι ήταν περίπου 12 ίντσες παχύ και κάλυπτε 22 τετραγωνικά πόδια, ευρύχωρο τόσο, ώστε να μπορεί να κοιμηθεί μία οικογένεια.
Προϊστορικά χρόνια, περίπου στο 8.000 π.Χ.
Οι προϊστορικοί, νομαδικοί άνθρωποι, περνούσαν τη ζωή τους “εν κινήσει”. Αυτό σήμαινε ότι οι νύχτες έπρεπε να αφιερώνονται στην ανάπαυσή τους. Έφτιαχναν λοιπόν αναχώματα από ένα σωρό από φύλλα ή γρασίδι, τα οποία τοποθετούσαν σε μια λακκούβα στο έδαφος. Αυτοί οι κυνηγοί-συλλέκτες κοιμόντουσαν κουλουριασμένοι σε εμβρυϊκή στάση για να παραμείνουν ζεστοί κατά τη διάρκεια της νύχτας.
Η Εποχή του Χαλκού – αρχαία Αίγυπτος, περίπου 3000 π.Χ. – 1000 π.Χ.
Μαζί με άλλες καταπληκτικές εφευρέσεις και τις τεχνολογίες τους, συμπεριλαμβανομένης της γραπτής γλώσσας, μπορούμε επίσης να ευχαριστήσουμε τους αρχαίους Αιγύπτιους για την εφεύρεση του υπερυψωμένου κρεβατιού. Πολύ συχνά, τα πόδια του είχαν σχήμα ποδιών ζώων. Η απόσταση του κοιμώμενου από το έδαφος μείωνε το κρύο και καθιστούσε επίσης δυσκολότερο για τα τρωκτικά, τα έντομα ή τα φίδια να συρθούν πάνω στο κρεβάτι.
Η Μεσαιωνική Ζωή, περίπου 5ος έως 15ος αιώνας
Αν ζούσαμε στο Μεσαίωνα, οι συνήθειες του ύπνου μας θα εξαρτιόντουσαν σε μεγάλο βαθμό από την οικονομική μας κατάσταση. Εάν ήμασταν φτωχοί, θα κοιμόμασταν σε μια τσάντα γεμισμένη από σανό, στο πάτωμα. Πιθανότατα θα κοιμόμασταν μαζί με την υπόλοιπη οικογένεια και πριν κοιμηθούμε θα χτυπούσαμε το “κρεβάτι” για να φύγουν τα ζωύφια.
Αν ήμασταν αρκετά τυχεροί για να είμαστε πλούσιοι, το κρεβάτι μας θα ήταν μια ευκαιρία να δείξουμε την οικονομική μας κατάστασή. Θα ήταν φτιαγμένο από περίτεχνα λαξευμένο ξύλο και επιστρώσεις από κοσμήματα ή χρυσό. Τα κρεβάτια των πλουσίων ήταν αρκετά υπερυψωμένα, μερικές φορές τόσο που έπρεπε να πατήσεις σε σκαμνί για να φτάσεις να ξαπλώσεις.
Η Περίοδος της Αναγέννησης, 14ος έως 17ος αιώνας
Ξεκινώντας από την Ιταλία, η Αναγέννηση ήταν ένα πολιτιστικό κίνημα που αργότερα εξαπλώθηκε σε όλη την Ευρώπη. Τα έπιπλα της περιόδου αυτής περιέλαβαν σχεδόν πάντα έναν θόλο. Πολλά σχέδια κρεβατιών από τον 16ο και 17ο αιώνα περιελάμβαναν σχοινιά με τα οποία έφτιαχναν την κεντρική πλατφόρμα του κρεβατιού.
Ενώ οι φτωχοί συνέχισαν να κοιμούνται σε απλές παλέτες από σανό στο πάτωμα, η μεσαία τάξη διέθετε όχι μόνο ένα κρεβάτι με ουρανό, αλλά και ένα ξεχωριστό υπνοδωμάτιο για να το χωρέσει. Για τους πλουσιότερους ανθρώπους, η κρεβατοκάμαρα ήταν ένα δημοφιλές σημείο για να δεχτεί τους επισκέπτες και να συνεχιστούν οι επιχειρήσεις τους.
Πριν μισό αιώνα περίπου, ο άνθρωπος με την εφευρετικότητα του επινόησε αυτοσχέδια ξύλινα κρεβάτια που αυτή τη φορά διαθέτουν πόδια. Πάνω σε δύο τρίποδα δηλαδή τοποθετούσαν χοντρές ομοιόμορφες σανίδες και πάνω απ’ αυτές στρωσίδια και στρώματα. Τέτοια κρεβάτια αποκτούσαν πρώτα οι γονείς και αργότερα τα άλλα μέλη της οικογένειας, γιατί υπήρχε, δυστυχώς, έλλειψη σανίδων, αποτέλεσμα του λιτού τρόπου ζωής των ανθρώπων. Η επιβίωση μετά τον πόλεμο ήταν πολύ δύσκολη.
Σύγχρονος κόσμος
Τα σημερινά κρεβάτια φτιάχνονται συνήθως από ξύλο ή μεταλλικές σωλήνες και υπάρχουν μονά, ημίδιπλα ή διπλά. Όταν διαθέτουμε περιορισμένους χώρους επιλέγουμε διώροφα ή πολυώροφα κρεβάτια που ονομάζονται και «κουκέτες».
Αναμφίβολα, είμαστε τυχεροί καθώς στις μέρες μας έχουμε τη δυνατότητα να διαλέξουμε μέσα από μια ποικιλία αναπαυτικών και άνετων κρεβατιών. Σήμερα, μπορούμε να βρούμε ακριβώς ότι χρειαζόμαστε για να έχουμε έναν ποιοτικό και ξεκούραστο ύπνο.
Ρούλα Κουτρομάνου, δημοσιογράφος
Με πληροφορίες από: thespruce.com